مطالب مشابه
📘 تفاوت PowerShell و CMD در ویندوز | بررسی کامل ساختار، کاربرد و قدرت اتوماسیون
مقدمه
در سیستم‌عامل ویندوز، دو ابزار خط فرمان اصلی برای تعامل با سیستم وجود دارد: Command Prompt (CMD) و PowerShell. بسیاری از کاربران تازه‌کار تصور می‌کنند این دو ابزار مشابه‌اند، اما در واقع تفاوت‌های بنیادینی در ساختار، قدرت، و کاربرد دارند. این مقاله به‌صورت کامل تفاوت‌های این دو ابزار را بررسی می‌کند تا بتوانید در پروژه‌های واقعی انتخاب درستی داشته باشید.
اگر هنوز با PowerShell آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا مقاله‌ی را مطالعه کنید تا با مفاهیم پایه و قابلیت‌های آن آشنا شوید.
تعریف اولیه
CMD چیست؟
CMD یا Command Prompt ابزار خط فرمان سنتی ویندوز است که از دهه ۱۹۸۰ با سیستم‌های DOS همراه بوده. این ابزار برای اجرای دستورات پایه‌ای مانند کپی فایل، تغییر مسیرها، اجرای برنامه‌ها و مدیریت ساده سیستم استفاده می‌شود.
PowerShell چیست؟
PowerShell ابزار مدرن‌تر و قدرتمندتری است که در سال ۲۰۰۶ معرفی شد. برخلاف CMD که متن‌محور است، PowerShell خروجی‌ها را به‌صورت شی‌ء‌های .NET مدیریت می‌کند و برای اتوماسیون، مدیریت سیستم، و اسکریپت‌نویسی پیشرفته طراحی شده است.
تفاوت‌های ساختاری
| ویژگی | CMD | PowerShell |
|---|---|---|
| نوع خروجی | متن ساده | شی‌ء‌های ساخت‌یافته |
| قابلیت اسکریپت‌نویسی | محدود | پیشرفته و شی‌ء‌گرا |
| پشتیبانی از ماژول | ندارد | دارد |
| خط لوله | متنی | شی‌ء‌گرا |
| دستورات | سنتی DOS | Cmdletهای Verb-Noun |
| قابلیت اتوماسیون | ضعیف | بسیار قدرتمند |
| امنیت اجرا | ساده | قابل تنظیم با Execution Policy |
مثال‌های مقایسه‌ای
لیست فایل‌ها در پوشه
CMD:
dir C:\Users\Hasti\Documents
PowerShell:
Get-ChildItem C:\Users\Hasti\Documents
فیلتر فایل‌ها با پسوند خاص
CMD:
dir *.txt /s
PowerShell:
Get-ChildItem -Recurse -Filter *.txt
حذف فایل‌های قدیمی‌تر از ۳۰ روز
CMD: غیرممکن بدون ابزار جانبی PowerShell:
Get-ChildItem C:\Logs -File |
Where-Object LastWriteTime -lt (Get-Date).AddDays(-30) |
Remove-Item -Force
اتوماسیون و اسکریپت‌نویسی
PowerShell با قابلیت تعریف توابع، استفاده از شرط‌ها، حلقه‌ها، و مدیریت خطاها، یک زبان اسکریپت‌نویسی کامل است. CMD در مقابل فقط برای اجرای دستورات ساده مناسب است و در پروژه‌های پیچیده ناکارآمد می‌شود.
امنیت و کنترل اجرا
PowerShell دارای سیاست‌های اجرای اسکریپت (Execution Policy) است که از اجرای کدهای مشکوک جلوگیری می‌کند. همچنین امکان امضای دیجیتال اسکریپت‌ها وجود دارد. CMD چنین قابلیتی ندارد و در برابر حملات اسکریپتی آسیب‌پذیرتر است.
کاربردهای حرفه‌ای
| حوزه | CMD | PowerShell |
|---|---|---|
| مدیریت فایل | ✅ | ✅✅✅ |
| مدیریت سرویس‌ها | ❌ | ✅✅✅ |
| رجیستری | ❌ | ✅✅✅ |
| شبکه و فایروال | محدود | پیشرفته |
| اجرای راه دور | ❌ | ✅✅✅ |
| گزارش‌گیری و خروجی | محدود | قابل تنظیم و خروجی به CSV/HTML |
چه زمانی از CMD استفاده کنیم؟
- برای دستورات سریع و ساده
- در محیط‌های قدیمی یا محدود
- وقتی PowerShell نصب نیست یا دسترسی ندارید
چه زمانی از PowerShell استفاده کنیم؟
- برای اتوماسیون وظایف تکراری
- مدیریت سیستم‌های بزرگ
- اجرای اسکریپت‌های پیچیده
- امنیت و کنترل دقیق‌تر
- اجرای راه دور و مدیریت شبکه
منابع معتبر برای مطالعه بیشتر
نتیجه‌گیری
CMD و PowerShell هر دو ابزارهای خط فرمان ویندوز هستند، اما تفاوت‌های آن‌ها در ساختار، قدرت، و کاربرد بسیار چشمگیر است. اگر به دنبال سرعت، اتوماسیون، و کنترل بیشتر هستید، PowerShell انتخاب بهتری است. اما برای کارهای ساده و سریع، CMD همچنان کاربردی باقی مانده است.
در دنیای حرفه‌ای، تسلط بر PowerShell یک مزیت رقابتی محسوب می‌شود. اگر هنوز از CMD استفاده می‌کنید، وقت آن رسیده که به PowerShell مهاجرت کنید و قدرت واقعی خط فرمان ویندوز را تجربه کنید.
